Kronika – lata 1921 – 1926

W roku 1921 idea powstania parafii w Budach Łańcuckich została urzeczywistniona. W umysłach mieszkańców wioski „pielęgnował" ją ks. Józef Mach, ur. 1868, wyśw. 1895, katecheta szkoły męskiej w Jaśle. Nie dożył jednak chwili utworzenia parafii w rodzinnej miejscowości- Powstanie w 1920 r. parafii w sąsiednich Białobrzegach, a w 1921 r. w Świętoniowej, do której włączono część Bud Łań. leżącą po prawej stronie Wisłoka, zmobilizowało ludzi.

Postanowiono wybudować w Budach jakiś prowizoryczny kościółek, podobnie jak to zrobiono w Białobrzegach i Świętoniowej. Przydała się wiedza, nabyta przez niektórych mieszkańców Bud (mężczyzn) w wojsku, przy budowie baraków wojskowych czy też obozowych, frontowych kaplic.

Plac pod kościół podarował hrabia Potocki. Na ten cel przeznaczył 2 morgi pola, sprzedając folwark na Budach. Część placu przeznaczono na cmentarz.

W miejscu, gdzie wcześniej stał folwark zabrano się do budowania tymczasowego kościoła. Na drewnianych podwalinach ustawiono 5 m wysokości słupy. Na słupach płatwie, krokwie. Kościółek był długi na 27 m, szeroki na 12 m. Ze względu na szerokość ustawiono wewnątrz słupy, dzielące kościół na trzy nawy. Nawa główna z prezbiterium i dobudowanym przedsionkiem otoczona była nawami bocznymi, zakończonymi od przodu zakrystiami. W nawie bocznej z prawej strony umieszczono dodatkowe drzwi wejściowe do kościoła. Ściany kościoła obite zostały deskami. Dach przykryto czarną blachą, a sygnaturkę – małą wieżyczkę – blachą ocynkowaną.

W prezbiterium ustawiono ołtarz wykonany z drewna sosnowego, w którym umieszczono obraz MB Szkaplerznej zakupiony, u OO. Bernardynów w Przeworsku.

W budowie uczestniczyli mieszkańcy następujących wiosek: Budy Łańc. – część leżąca po lewej stronie Wisłoka, należąca do parafii w Grodzisku Dolnym i mały skrawek należący do parafii Gniewczyna; Korniaktów należący do parafii w Kosinie i część Zmysłówki, leżąca od południowej strony lasu przy Budach Łańc.

Budując kościół podjęto jednocześnie starania w Kurii Biskupiej o pozwolenie na otwarcie i użytkowanie świątyni. Ten obowiązek przyjął na siebie przewodniczący Komitetu Budowy Kościoła, Józef Bosak. Zabiegi zostały uwieńczone sukcesem. Zezwolono na poświęcenie kościoła i delegowano do tego ks. Dziekana Tomasza Frankiewicza, proboszcza z Żołyni.

Poświęcenia, dokonano 19 czerwca 1921 r. Mszę św., podczas której dokonano poświęcenia celebrował wikariusz z Grodziska, ks. Jan Dziedzic. Od tej pory niedzielne msze św. celebrowali księża wikariusze z Grodziska, wyręczani niekiedy przez OO. Bernardynów z Przeworska.

Z powodu niezadowolenia części mieszkańców Bud Łańc, z prawej strony Wisłoka, przydzielonych administracyjnie do parafii Świętoniowa, Kuria Biskupia zabroniła odprawiać msze św. w nowo poświęconym kościele budzkim. Na prośby mieszkańców uchylono po pewnym czasie ten zakaz, pozwalając na celebrowanie Eucharystii. Zastrzeżono jednak, że mieszkańcy prawej strony Bud będą należeć do Świętoniowej.

W październiku 1921 r. Kuria Biskupia, w odpowiedzi na prośby  mieszkańców przydzieliła Budom Łańc. księdza. Był nim ks. Michał Bednarski, wikariusz z Grodziska, ur. 1887 r. w Wysokiej Łańcuckiej, wyświęcony w 1919 r. W niedzielę, 9.X. 1921 r., zamianowany kapłan oficjalnie objął obowiązki duszpasterskie w Budach. Banderia konna z Bud pojechała po księdza do Grodziska i przywiozła go do Bud, gdzie w kościele zgromadzona była cała parafia. Po przywitaniu,  ks. Michał – według dokumentów kurialnych ekspozyt, a dla parafian proboszcz – celebrował uroczystą sumę. Okolicznościowe kazanie wygłosił ks. Zygmunt Dziedziak, proboszcz ekspozyt z Białobrzegów. Obecny był także ks. prałat Feliks Świerczyński, proboszcz z Grodziska. Po zakończonych uroczystościach podjęto zaproszonych księży obiadem u jednego z mieszkańców Bud, po czym goście rozjechali się do swoich domów, a ksiądz miejscowy zamieszkał w wynajętym domu Jakuba Konia, odległym o 300 m od kościoła.

Plebania nie była jeszcze gotowa. Prace przy budowie drewnianego domu na mieszkanie dla ks. proboszcza, a także budynków gospodarczych, stodoły, stajni trwały przeszło dwa lata i zakończone zostały w 1923 r. 7 listopada w/w roku ks. proboszcz zamieszkał w nowej plebani. W ten sposób wielkie poświęcenie ludzi i ich gorliwość w tworzeniu parafii, budowie kościoła i zaplecza zostały pomyślnie zakończone. Wśród komitetowych wielkie zasługi mają Józef Bosak, pierwszy przewodniczący Komitetu, następnie Jan Porębny. Inni zmieniali się. Byli wśród nich lepsi i mniej zaangażowani. Ci dwaj byli ludźmi umiejącymi myśleć po bożemu. Potrzeby nowej parafii były wielkie, wydatki duże, a parafianie byli biedni. Zaledwie kilku gospodarzy można było nazywać kmieciami. Mieli większe od pozostałych gospodarstwa. Wielkim dobrodziejem dla kościoła budzkiego był gospodarz Józef Kiełbicki. Na samym początku istnienia parafii sprawił do kościoła pozłacaną monstrancję, a w 1922 r. ufundował dzwon, któremu nadano imię Józef. Zapisał też pół morga pola na organy. Po śmierci Józefa, jego żona Maria zapisała następne pół morga i tak zakupiono organy do kościoła, 9-cio głosowe z mechaniczną trakturą. W 1923 r. Maria zakupiła do kościoła metalowy żyrandol na 24 świece. Małżonkowie ci zakupili także dwie morgi pola, przeznaczając je na uposażenie dla proboszcza. W 1923 r. Wojciech Mach z żoną ufundowali do kościoła ołtarz boczny MB Nieustającej Pomocy i św. Antoniego. Tomasz Król, „stary kawaler" zapisał krowę na zakup pająka. W ten sposób jako pierwszy dał przykład, że można coś ofiarować w testamencie dla parafii, dla kościoła. Zakupiono, ten pająk, ale „byle jaki", szklany. Dziewczęta zakupiły cztery feretrony: feretron z obrazem MB z Lourdes i figurę Najśw. Serca  Jezusowego – dziewczęta z Bud (Anna Kubis, Anna Wikiera, Antonina Golenia, Salomea Rachwał, Zofia Lasek, Julia Kojder, Elżbieta Miś, Elżbieta Malach); figurę MB Niepokalanej – dziewczęta z Korniaktowa; feretron z obrazem MB Różańcowej – i Marii Magdaleny – dziewczęta z Bud prawych (Anna Fołta, Katarzyna Motyka, Aniela Szczupak, Antonina Wierzbicka, Klara Porębna, Stefania Panek, Maria Porębna, Karolina Szczupak).

Prawa strona Bud zakupiła w 1922 r. baldachim. Maria Olbrych, dziewczyna z Korniaktowa ofiarowała czerwony ornat. Maria Bartnik, starsza dziewczyna z Bud ofiarowała bogato cyzelowaną puszkę. W kościele była mała puszka-metalowa, pozłacana, ofiarowana przez Sebastiana Drąga i Tomasza Cebulę. Zaraz na początku istnienia parafii Anna Bosak zakupiła „wieczną lampę". W 1924 r. zbierano w parafii srebrne monety i zrobiono z nich kielich. Koszty wykonania pokrył Marcin Pelc. Stacje Drogi Krzyżowej ufundowali: kierownik szkoły z Bud Jan Inglot (z żoną Heleną), Marcin Pelc, Maria Kurek, Wojciech Rachwał, Maria Wnęk, Agata Sykała, Katarzyna Bartnik (2 stacje), Jan Stafiej, dziewczęta z Kopań, Zofia Bosak, Stanisława Cebulina (żona Stanisława), Józef Biały (spod lasu) i Tercjarze z Bud. /Po wykonaniu polichromii mozaikowej w1979r , stacje Drogi krzyżowej i ławki w ilości 20 szt. podarowano do kościoła w Brzegach Dolnych k/ Ustrzyk Dolnych, gdzie znajdują się do dzisiaj/.

Józef i Magdalena Kojdrowie ze Zmysłówki zakupili dzwonki do ołtarza i kadzielnicę. Wśród ofiarodawców należy wymienić także Tomasza Polita z Korniaktowa, Marię Pelc z Bud Prawych, Katarzynę Bosak z Bud Lewych, Marcina Gwoździa z Korniaktowa, który wprawdzie mieszkał we Lwowie, ale wraz z panią Lewicką ufundował do budzkiego kościoła wiele potrzebnych rzeczy. Wiele innych, drobniejszych ofiar rzeczowych składali do kościoła parafianie starsi i młodsi.

Rok 1925 był dla Kościoła Powszechnego Rokiem Jubileuszowym. Ojciec św. Pius XI przedłużył możliwość zyskiwania odpustów na rok 1926. Wspólnoty parafialne mogły zyskiwać odpusty nawiedzając procesyjnie kościoły w innych parafiach. Gdy niemożliwa była procesja do innych kościołów, należało urządzić cztery razy procesję wokół własnej świątyni. Innym istotnym warunkiem była spowiedź i Komunia św.
W budzkiej .parafii urządzono procesje dookoła własnego kościoła: dwie w Uroczystość Wniebowzięcia Matki Bożej i dalsze dwie w najbliższą niedzielę. Wierni bardzo gorliwie spełniali warunki zyskiwania odpustu. W przeciągu czterech dni do Komunii św. przystąpiło 8000 osób (sic!),

Bardzo uroczyście obchodzono 200-tną rocznicę kanonizacji św. Stanisława Kostki. Przed niedzielą 14 listopada urządzono uroczyste Triduum – nabożeństwa z kazaniami, a w niedzielę odprawiono uroczystą Sumę. Grała też orkiestra młodzieży budzkiej. Po południu w szkole odbyła się uroczysta akademia ku czci Świętego, z przemówieniem ks. proboszcza, kierownika szkoły, odczytem jednej z pań nauczycielek, deklamacjami dzieci i młodzieży, a także występem wspomnianej orkiestry smyczkowej.

W roku 1926 zmarł ks. Józef Polit, rodak budzki. Urodził się 17 marca 1882 r. w Korniaktowie. Gimnazjum ukończył w Jarosławiu. Wstąpił do Seminarium Du¬chownego w Przemyślu, gdzie przyjął święcenia kapłańskie 16 czerwca 1907 r. Po święceniach pracował dwa lata jako wikariusz w Świlczy, a następnie w Przemyślu jako wikariusz katedry, później jako katecheta szkół powszechnych. Szczególnym jego zamiłowaniem był śpiew i muzyka. Wydał „Pieśni Kościuszkowskie". Przed śmiercią długo chorował, prawie półtora roku. Zmarł 30 maja.

Na polecenie Kurii Biskupiej przybył do parafii ks. dziekan, aby zweryfikować skargi parafian na ks. proboszcza, Przesłuchał zainteresowane strony. Okazało się, że skargi płynące do Kurii są bezpodstawne.
 

Lata 1927 – 1931